Αλήθειες, λέει!

Η κρίση στο χώρο του βιβλίου

Σε αυτήν την περίοδο της μεγάλης οικονομικής (;) κρίσης, όπως είναι φυσικό αλώβητο δεν έμεινε ούτε το βιβλίο. Τα νέα από το χώρο του και συγκεκριμένα από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, ένα φορέα που το εκφράζει και το στηρίζει, είναι δυσάρεστα έως και απογοητευτικά κατά προσωπική άποψη. Η κρατική επιχορήγηση μειώνεται κατά πολύ και αυτό φέρνει περιορισμό και αναστολή δραστηριοτήτων πέραν του σάλου που έχει προκαλέσει η απόλυση εργαζομένων με αποτέλεσμα την άμεση αντίδραση και παραίτηση του αντιπροέδρου και συγγραφέα κ. Τατσόπουλου.
Τα ετήσια επετειακά αφιερώματα σε μεγάλους Έλληνες λογοτέχνες θα γίνονται όταν εξασφαλίζεται πλέον χορηγία, η παρουσία του ΕΚΕΒΙ στις εκθέσεις βιβλίου στο εξωτερικό, τα βραβεία σεναρίου λογοτεχνικού έργου, η συμμετοχή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και κυρίως η οικονομική στήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μετάφρασης Λογοτεχνίας απ΄όπου αναδεικνύονταν μεταφραστές, είναι κάποιες από τις δραστηριότητες που θυσιάζονται στο βωμό του «νοικοκυρέματος» των οικονομικών της χώρας μας.
Παραμερίζω τη δύσκολη κατάσταση του ΕΚΕΒΙ και την κάνω λαβή για να προχωρήσω τη σκέψη μου στο θέμα «βιβλίο».

Θεωρώ πως αποτελεί ένα ευαίσθητο μα και ουσιώδες κεφάλαιο στα πλαίσια της ευρύτερης καλλιέργειας ενός λαού. Όταν γίνονται περικοπές σε ό,τι το αφορά τότε το θέμα δεν είναι οικονομικό ή παύει να΄ναι κυρίως οικονομικό και περνά σε άλλη διάσταση. Στη διάσταση της έκπτωσης των ηθικών αξιών και ευρύτερα μίας πνευματικής κρίσης. Εδώ έρχομαι να δικαιολογήσω και το ερωτηματικό στην πρώτη σειρά αυτού του σημειώματος. Άραγε το θέμα είναι οικονομικό; Ή... μόνο οικονομικό; Ή μήπως είναι αποτέλεσμα μιας πορείας ολισθαίνουσας όσον αφορά τις αξίες της σύγχρονης κοινωνίας; Έχω την αίσθηση πως ο ανεμοστρόβιλος που ονομάζεται οικονομική κρίση και μας ταλανίζει αυτό το διάστημα σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του . Λειτουργεί σα μια καλή δικαιολογία επαναπροσδιορισμού της πυραμίδας των αξιών μέσα από το πρίσμα των οικονομικών περικοπών ή παροχών αντίστοιχα. Ας «κόψουμε» απ΄όπου μπορούμε για να καλύψουμε τυχόν ελλείμματα και παλιές αμαρτίες. Με λίγα λόγια άλλος να φταίει κι άλλος να πληρώνει. Ή αν αλλιώς θέλετε, άλλος να τιμωρείται. Γιατί για τιμωρία πρόκειται όσον αφορά το θέμα βιβλίο.

Ο νεοέλληνας στην καθημερινή του βιωτή φαίνεται να έχει χάσει το σημείο αναφοράς και την πυξίδα του. Φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια ζούσε μέσα σε μια φούσκα εγκλωβισμένος , θύμα του κατοχικού συνδρόμου, να αναλώνεται στον εύκολο πλουτισμό αποκτώντας την ταμπέλα του νεόπλουτου που παραγνώριζε και απαξίωνε κάθε πνευματικότητα. Τώρα που έσπασε η φούσκα σκορπίστηκε στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα να προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια του μένοντας με την απορία για το ποιος φταίει και πώς έφτασαν τα πράγματα σε αυτή την κατάσταση. Σε όλη αυτή την πορεία το βιβλίο και η προώθηση της φιλαναγνωσίας με όσα αυτή συνεπάγεται ήταν ένα αντιστάθμισμα.

Το βιβλίο ανήκει στον χώρο του πνεύματος, στον ιστό του πολιτισμού. Και όταν το στήνουμε στα τρία μέτρα με την πρόφαση να συμμετέχει κι αυτό από το δικό του μετερίζι στην απόσβεση του οικονομικού χρέους της χώρας μας είναι σα να πυροβολούμε τις αξίες, τα όποια ιδανικά μας έμειναν. Σα να εκπίπτουμε του πολιτισμού.

Μαριάνθη Βάμβουρα-Γιάνναρου